Oko 25-30% svih slučajeva alergije na polen u zemljama mediteranskog područja se odnosi na parijetariju (uspravnu vijošnicu), samoniklu (korovsku) biljku čiji je izgled sličan koprivi. Simptomi traju tokom vremena, otprilike od marta do oktobra, zbog dugog perioda oprašivanja ove vrste, a pre svega su to rinitis (upala nosne sluznice) i poteškoće sa disanjem. Ako se zanemare, mogu da se pogoršaju, pa čak i da dovedu do komplikacija, poput astme.
Zbog toga je važno uspostaviti dijagnozu alergije na parijetariju, kako bi se primenilo odgovarajuće lečenje. U ovom članku ćemo detaljnije opisati ovu temu, a pobrojaćemo i namirnice koje je najbolje izbegavati jer sadrže alergene koji bi mogli da pogoršaju situaciju.
PARIJETARIJA, BILJKA SREDOZEMNOG PODRUČJA
Pre nego što se fokusiramo na karakteristike alergije na parijetariju, korisno je ukratko se osvrnuti na neke informacije o ovoj biljci. Parietaria officinalis i Parietaria judaica su najrasprostranjenije, a takođe su poznate i pod nazivima zidna trava ili staklena trava. Imena se odnose na činjenicu da, u najvećem broju slučajeva, ova biljka raste na kamenju, stenama ili zidovima kuća i da se u prošlosti koristila za čišćenje staklenih boca.
Rod Parietaria je deo porodice Urticaceae (koprive) i uključuje jednogodišnje ili višegodišnje zeljaste vrste, poreklom iz umereno toplih klimatskih regiona, poput mediteranskog područja. U Italiji je, zapravo, rasprostranjena na celoj njenoj teritoriji. Izgled je žbunast, cvetovi traju vrlo dugo, a količina ispuštenog polena je obilna.
ALERGIJA NA PARIJETARIJU: UZROCI I SIMPTOMI
Kao i druge prolećne alergije, i alergiju na parijetariju uzrokuje njen polen, inhalacioni alergen koji ulazi u organizam kroz respiratorni trakt. Reakcija imunološkog sistema kod predisponiranih osoba je masovna proizvodnja IgE antitela, što dovodi do upale sluzokože, u usnoj i nazalnoj šupljini. Parijetarija takođe sadrži histamin, supstancu koja je sposobna da izazove alergijske reakcije i svrab.
Najčešći simptomi koji se javljaju tokom čitave sezone cvetanja ove biljke su:
- pečenje i crvenilo konjunktiva (sluzokože koja pokriva unutrašnju površinu kapaka)
- glavobolja koja potiče od sinuzitisa (upale sinusa)
- začepljenje nosa
- svrab nepca, nosa i očiju
- kijavica
- rinoreja (sekrecija iz nosa (curenje nosnih sekreta)).
Takođe mogu da se jave suv kašalj i ozbiljnije poteškoće sa disanjem, poput astme, sve do anafilaktičkog šoka u retkim i ekstremnim slučajevima.
ASTMA I ALERGIJA NA PARIJETARIJU
Polen parijetarije je vrlo mali i iz tog razloga čestice mogu da prodru u dušnik, ali nisu u mogućnosti da dođu do terminalnih bronhiola. Česti nastanak astme kod pacijenata koji pate od alergije na parijetariju može da bude posledica upale bronhija koja se javlja kao posledica upale gornjih disajnih puteva.
ALERGIJA KOJA NE POKAZUJE ZNAKE POBOLJŠANJA U ODRASLOJ DOBI
U nekim slučajevima se simptomi progresivno smanjuju sa godinama, kao što se događa kod alergije na grinje. Međutim, sa parijetarijom to nije slučaj: studije sprovedene u Italiji, poput one iz 2013. i 2017. godine, potvrdile su da se osetljivost na polen parijetarije ne smanjuje u značajnoj meri sa godinama. Proizvodnja IgE antitela zbog polena ove biljke traje i kod odraslih, a težina simptoma može čak i da se pogorša.
KAKO SE LEČI ALERGIJA NA PARIJETARIJU?
Polen parijetarije je prisutan u vazduhu tokom velikog broja meseci u godini, što predstavlja značajnu nelagodnost za osobe koje pate od alergije na polen ove biljke. Prvi koristan savet, u ovom slučaju, bi mogao da bude da osoba pokuša da se što manje izlaže alergenu: ono što treba izbegavati su, na primer, šetnje na mestima gde ima mnogo vegetacije nakon oluje, kao i izlasci napolje tokom vrlo vetrovitih dana, pošto je difuzija polena u ovakvim okolnostima maksimalna.
Što se tiče farmakoloških tretmana, postoje specifične imunoterapije za alergiju na parijetariju koje omogućavaju konačno rešenje problema. U slučaju simptoma koji upućuju na alergiju na parijetariju, međutim, neophodno je osloniti se na stručnost specijaliste koji će, nakon uspostavljanja dijagnoze alergije, proceniti da li treba propisati određenu terapiju. Alergolog će takođe razmotriti da li će propisati lekove koji ublažavaju respiratorne simptome, ukoliko je potrebno.
ALERGIJA NA PARIJETARIJU: KOJE NAMIRNICE TREBA IZBEGAVATI?
Na posletku, neka od uputstava koje treba slediti kada osoba pati od alergije na parijetariju odnose se na hranu koja bi mogla da pospeši pojavu alergijskih simptoma kao što su suzenje očiju i peckanje, svrab, curenje sekreta iz nosa. Oko 70% ljudi alergičnih na polen, u stvari, takođe pati od unakrsnih reakcija sa hranom biljnog porekla. Kada se ove namirnice konzumiraju tokom perioda u kojem je prisutan polen (u ovom slučaju iz parijetarije), one mogu da izazovu imuni odgovor organizma zbog prisustva sličnih proteina.
Namirnice čije bi konzumiranje trebalo što više ograničiti su:
- bosiljak
- dudinje
- grašak
- dinja
- kopriva
- trešnje.
Nasuprot tome, uopšte se ne preporučuje konzumiranje:
- lubenice
- breskvi
- šargarepe
- celera
- komorača
- kivija.
Život sa alergijom na polen kao što je parijetarijin može da bude težak, posebno u ozbiljnijim slučajevima. Kao što smo videli, međutim, problem može da se reši uz pomoć alergologa.
Izvor: https://blogunisalute.it/allergia-parietaria/
Ostali izvori:
inran.it
ncbi.nlm.nih.gov