Disfunkcije TMZ (temporomandibularnog zgloba) su jedan od najčešćih uzroka bola u vilici. Ova stanja, koja u sebi grupišu niz poremećaja, uključuju pokrete otvaranja i zatvaranja usta neophodnih za govor i žvakanje. Iako mogu biti prilično neugodni, u većini slučajeva moguće ih je rešiti intervencijom specijaliste.
Da vidimo detaljno koji su simptomi temporomandibularne disfunkcije, od čega zavise i kako se mogu lečiti.
DISFUNKCIJE TMZ: KOJI SU TO GLAVNI TEMPOROMANDIBULARNI POREMEĆAJI?
Dva temporomandibularna zgloba (skraćeno TMZ) nalaze se na bočnim stranama lica, blizu ušiju. Veoma su složena i povezuju temporalne kosti lobanje sa kostima donje vilice, mandibulom. Unutar njih su zglobni diskovi, formacije gustog vlaknastog tkiva koje deluju kao jastučići, sprečavajući međusobno trljanje kostiju.
Poremećaji koji utiču na TMZ su češći kod žena oko 20 godina i između 40 i 50 godina. Mogu se pojaviti pojedinačno ili istovremeno, i podeljeni su u tri klase, u zavisnosti od struktura koje uključuju:
- poremećaje zglobova (kao što je bol u zglobovima, disfunkcija zglobnog diska ili degenerativni poremećaj zglobova);
- poremećaje mišića žvakanja (bol lokalizovan u jednoj oblasti ili koji se emituje u druge delove tela);
- glavobolju povezanu sa temporomandibularnim poremećajem.
Simptomi disfunkcije TMZ
AntonioGuillem/gettyimages.it
Osoba koja pati od poremećaja temporomandibularnog zgloba uglavnom oseća bol pri otvaranju i zatvaranju usta. Mogu se javiti i glavobolja i bol u leđima, vrtoglavica, oticanje lica, škljocanje i teškoće prilikom kretanja.
Uzroci temporomandibularnih poremećaja
Još nije sasvim jasno od čega zavise disfunkcije TMZ. Pošto su češće kod žena nego kod muškaraca, neke studije su počele da istražuju potencijalnu povezanost sa razlikama u skeletnoj strukturi između muškaraca i žena, ali taj smer istraživanja nije još dovoljno razvijen.
Iako je prilično retka, druga mogućnost je da je malformacija prisutna od rođenja i da to onda može dovesti do poremećaja tokom razvoja.
Prema onome što je do sada otkriveno, izgleda da su bolna stanja koja utiču na TMZ povezana sa:
- psihološkim faktorima stresa
- napetošću, umorom i prekomernim opterećenjem mišića (miofascijalni algodistrofični sindrom)
- hipermobilnosti tih zglobova
Disfunkcije TMZ-a takođe mogu zavisiti od bruksizma, sistemskih poremećaja kao što su osteopenija i autoimune bolesti, kao i od infekcija, traume i nepravilnog položaja zuba.
ŠTA JE MIOFASCIJALNI ALGODISTROFIČNI SINDROM
Jedan od glavnih problema koji pogađa temporomandibularni zglob je sindrom miofascijalnog bola, koji se obično javlja kod žena starijih od 20 godina. Ovaj poremećaj karakteriše bol i ograničeno otvaranje usta, kao rezultat zamora mišića ili njihove prekomerne upotrebe.
Povreda glave ili vrata, neusklađenost zuba u jednom od dva luka, bruksizam, kao i emocionalni stres, sve to može izazvati akumulaciju napetosti koja dovodi do bolnog stanja.
NEUSKLAĐENOSTI KONDILA I DISKA TEMPOROMANDIBULARNOG ZGLOBA
Zglobni disk, koji se nalazi unutar TMZ-a, sprečava kosti vilice da stružu jedna o drugu. Kod ljudi koji pate od neusklađenosti kondila i diska, disk se nalazi napred u odnosu na položaj koji inače zauzima: nakon traume koja uključuje ligamente, on zaista može da se pomeri iz svog prirodnog položaja.
Do neusklađenosti može doći sa ili bez redukcije. U prvom slučaju, disk se pomera pri otvaranju i ponovo ulazi u svoje sedište kada je usna šupljina zatvorena. Međutim u drugom slučaju, on se nikada ne nalazi na svom mestu: osobe koje pate od ovog problema mogu zbog toga imati poteškoća da potpuno otvore usta.
Oba stanja mogu, ili ne moraju, prouzrokovati bolne simptome, i dovesti do upale zgloba koja se zove kapsulitis.
Staras/gettyimages.it
DIJAGNOSTIKA I LEČENJE DISFUNKCIJA TMZ
Identifikacija temporomandibularnih poremećaja je prvi korak u rešavanju bolnih simptoma i bilo kakvih problema. Lekar ili stomatolog postavljaju dijagnozu tokom detaljnog pregleda, gde pregledaju usta, glavu i vrat pacijenta da bi razumeli kakva se dinamika odvija prilikom otvaranja i zatvaranja vilice. Specijalisti takođe mogu zahtevati određene dijagnostičke testove, kao što su rendgenski snimci, MRI ili CT skeniranje.
Kada doktor shvati šta uzrokuje bol, može predložiti odgovarajući tretman u zavisnosti od identifikovane disfunkcije TMZ-a.
Tretmani uključuju širok spektar alternativa, koje se kreću od ortodontske terapije, do fizioterapije i hirurgije.
Kod miofascijalnog algodistrofičnog sindroma, na primer, često rešenje je oralna sprava (“bite”), koja ublažava akumuliranu napetost mišića, na primer, kod osoba koji pate od bruksizma. Pored toga, “bite” je efikasan i tokom dana, jer omogućava mišićima vilice da ostanu opušteni. Pri neusklađenosti kondila i diska, sa ili bez redukcije, radi smanjenja bola svakako se preporučuje terapija lekovima, ali ponekad može biti neophodna operacija da bi se disk pravilno pozicionirao unutar zgloba.
Kao što smo videli, temporomandibularni zglob je podložan različitim stanjima koja mogu izazvati veći ili manji bol. U slučaju nelagodnosti i poteškoća pri otvaranju usta, obraćanje lekaru pre svega omogućava da se isključe ozbiljniji problemi, a zatim da se pređe na efikasnu terapiju. Naš lekar opšte prakse, u ovim slučajevima, može biti prva referenca, koji će nas potom uputiti na druge specijaliste kako bismo bolje razumeli naše zdravstvene stanje.
Voditi brigu o sebi je važno čak i kada ne postoje nikakve poteškoće: prevencija bolesti nam u stvari omogućava da izbegnemo rizik od bolesti. U tom smislu, korisno je znati da postoje polise osiguranja prilagođene potrebama svakog klijenta kao i posebni Bronzani paket usluga DDOR Dobrovoljnog zdravstvenog osiguranja koji podrazumeva sistematski i druge preglede u medicinskim ustanovama širom zemlje i izvršiti kontrole u skladu sa vašim potrebama.
Izvori:
nidcr.nih.gov
msdmanuals.com